Dijital dokümantasyon arkeolojik çalışmalarımızda merkezi bir rol oynamaktadır. Modern teknolojileri kullanarak, buluntuları ve yapıları hassas bir şekilde kaydedebilir ve analiz edebiliriz. Dolikhe’de, kazı sonuçlarının dijital dokümantasyonu için öncelikli olarak aşağıdaki araç ve gereçleri kullanıyoruz.

Structure from Motion (SfM) mit Agisoft Metashape

Hareketten Yapı (SfM), iki boyutlu görüntülerden üç boyutlu modeller oluşturulmasını sağlayan fotogrametrik bir tekniktir. Kazı alanlarımızın yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını çekmek için Metashape yazılımını kullanıyoruz ve bu fotoğraflar daha sonra ayrıntılı 3D modellere dönüştürülüyor. Bu yaklaşım, sahaları farklı açılardan analiz etmemize ve hassas dokümantasyon oluşturmamıza olanak tanır.

SfM oluşturmak için bazen birkaç yüz fotoğraf tan oluşturuluyor ve bunlar yazılımı besler. Otomatikleştirilmiş bir süreçte, yazılım bu görüntüleri karşılaştırır ve mekansal yapıları tanımak ve bir 3D model oluşturmak için eşleşen özellikleri arar. Bu, yalnızca kazının hassas bir şekilde belgelenmesini değil, aynı zamanda buluntu haritalama ve evre planları gibi toplanan bilgilerin bağlam odaklı değerlendirilmesini de kolaylaştırır. Oluşturulan modeller, arkeolojik alanların analizi ve belgelenmesi için kapsamlı bir temel sağlar ve yüzey araştırması çalışmalarını önemli ölçüde destekler.

Dolikhe’deki kazı çalışmaları sırasında, kesitlerin ayrı ayrı planları bu şekilde belgelenmektedir. Kesitler fotoğraflanmadan önce takimetrik olarak belirlenen ve ölçülen kontrol noktaları yardımıyla, hesaplanan modeller koordinatlarla ilişkilendirilebilir ve böylece eşitlenmiş, coğrafi referanslı görünümler oluşturulabilir. Bu ortofotolar, arazide manuel olarak üretilecek planın dokümantasyon çizimleri için temel teşkil eder ve daha sonra QGIS kadastro programında saklanır.

QGIS Katalize Programı

QGIS, kazılarımızın bir parçası olarak haritalar ve planlar oluşturmak ve analiz etmek için kullandığımız güçlü bir açık kaynak jeoinformasyon sistemidir. QGIS, coğrafi referanslı verileri işlememize ve görselleştirmemize olanak tanıyarak sahalarımızın hassas mekânsal analizini yapmamızı sağlıyor.

QGIS’i iş akışlarımıza entegre ederek, kazı alanlarının ayrıntılı haritalarını ve planlarını oluşturabiliyoruz. Bu haritalar aynı zamanda topografik bilgileri ve sahanın yorumlanması için önemli olan diğer ilgili verileri de içeriyor. Örneğin, yükseklik modellerini ve diğer jeolojik özellikleri analizlerimize dahil edebiliriz.

QGIS ayrıca farklı veri kümelerini birleştirmemize ve üst üste bindirmemize de olanak tanır. Bu, farklı eserler ve yapılar arasındaki mekânsal ilişkileri anlamak ve daha önce belgelenmiş planları üst üste görüntüleyebilmek için özellikle yararlıdır. Bu şekilde, belirli kullanım izlerini veya yerleşim yapılarını gösteren kalıpları tanıyabilir ve alanın tarihsel kullanımı hakkında hipotezler geliştirebiliriz.

QGIS, kazı verilerimizin belgelenmesi ve arşivlenmesi konusunda bize destek oluyor. Coğrafi referanslı bilgileri sistematik olarak kaydederek ve yöneterek, araştırma sonuçlarımızın uzun vadede kullanılabilir ve anlaşılabilir kalmasını sağlıyoruz. Bu, özellikle bilimsel işlemler ve verilerimiz üzerine inşa edilebilecek gelecekteki araştırma projeleri için önemlidir.

Laser Aided Profiler (LAP)

Seramik buluntuları sayısallaştırmak için lazer destekli bir profilleyici ile çalıştık. Modern profilleyici, tek tek parçaları hassas bir şekilde ölçmemizi ve dijitalleştirmemizi sağlıyor. Her bir parça, orijinal kabın şekli ve boyutu hakkında sonuçlar çıkarabileceğimiz kadar ayrıntılı bir şekilde ölçülmüştür.

Artec Space Spider Handscanner

Artec Space Spider, bina araştırma ekibi tarafından özellikle tapınağın mimari unsurlarını yakalamak için kullanılan hassas bir el tipi 3D tarayıcıdır. Bu tarayıcı, yüksek hassasiyetiyle en ince yapıların bile dijital olarak yakalanmasını sağlıyor. Sonuç olarak, tapınağın mimari parçaları ayrıntılı olarak belgelenebiliyor, korunabiliyor ve kapsamlı bir şekilde analiz edilebiliyor. Bu, bina araştırmalarında büyük önem taşır, çünkü sadece zaman tasarrufu değil, her şeyden önce hassasiyet ve verilerin doğrudan dijital olarak kullanılabilirliği çok önemlidir.

Dron İle Havafotoğrafları

Dronumuz, sadece kazı alanının havadan fotoğraflarını çekmemize değil, aynı zamanda kazı alanının büyük ölçekli arazi modellerini oluşturmamıza da olanak sağlayarak arkeolojik kazıda çok önemli bir rol oynamaktadır. Yüksek çözünürlüklü hava fotoğrafları bize tüm kazı alanının kapsamlı bir genel görünümünü sunuyor ve ortaya çıkarılan yapıları ayrıntılı olarak belgelememize olanak tanıyor.

Dron, kazı alanının üzerinde uçarak sürekli görüntü yakalıyor ve bu görüntüler daha sonra birleştirilerek hassas 3D arazi modelleri haline getiriliyor. Bu modeller bize yükseklik farkları ve jeolojik oluşumlar da dahil olmak üzere alanın topografyası hakkında değerli bilgiler sağlıyor. Bu da farklı arkeolojik özellikler arasındaki mekânsal ilişkileri daha iyi anlamamızı ve alanın kullanımı ve yerleşimi hakkında hipotezler geliştirmemizi sağlıyor.

Dron kullanmanın bir diğer avantajı da zaman ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır. Geleneksel araştırma yöntemleriyle karşılaştırıldığında, dron araştırmalarının gerçekleştirilmesi daha hızlıdır ve geniş alanları kısa sürede haritalamamıza olanak tanır. Ortaya çıkan modeller, potansiyel ilgi alanlarını belirleyerek ve kazı stratejisini buna göre uyarlamamıza yardımcı olarak kazıların planlanmasında ve yürütülmesinde bize destek olmaktadır.

Ayrıca dron görüntüleri halkla ilişkiler ve bulgularımızın sunumu için de kullanılabiliyor. Görselleştirilmiş modeller ve hava fotoğrafları, çalışmalarımız hakkında canlı bilgiler sunmakta ve arkeolojik keşifleri daha geniş bir kitle için erişilebilir kılmaktadır. Bu da arkeolojik araştırmalara ve sonuçlarına olan ilgiyi ve bunların öneminin anlaşılmasını teşvik ediyor.